## English
### Indian Polity - Fundamental Rights MCQs
#### Medium Difficulty
**1. Which of the following Fundamental Rights is aimed at promoting social equality?**
A) Right to Freedom of Speech and Expression
B) **Right to Equality**
C) Right to Freedom of Religion
D) Right to Life and Personal Liberty
**Correct Answer: B) Right to Equality**
**Explanation:** The Right to Equality (Article 14-18) is a fundamental right that ensures all citizens are equal before the law and have equal protection from the law. It aims to promote social equality by prohibiting discrimination on grounds of religion, race, caste, sex, or place of birth.
**2. Which Fundamental Right allows citizens to move freely throughout the territory of India?**
A) Right to Life and Personal Liberty
B) **Right to Freedom**
C) Right to Equality
D) Right to Freedom of Religion
**Correct Answer: B) Right to Freedom**
**Explanation:** The Right to Freedom (Article 19) includes the freedom to move freely throughout the territory of India. This right allows citizens to reside and settle in any part of India, promoting geographical mobility.
**3. The Right to Life and Personal Liberty is provided under which Article of the Constitution?**
A) Article 20
B) Article 21
C) **Article 21**
D) Article 22
**Correct Answer: C) Article 21**
**Explanation:** Article 21 of the Indian Constitution guarantees the Right to Life and Personal Liberty. This fundamental right ensures that no person shall be deprived of their life or personal liberty except according to the procedure established by law.
**4. Which Fundamental Right is not absolute but is subject to reasonable restrictions?**
A) **Right to Freedom of Speech and Expression**
B) Right to Equality
C) Right to Life and Personal Liberty
D) Right to Freedom of Religion
**Correct Answer: A) Right to Freedom of Speech and Expression**
**Explanation:** The Right to Freedom of Speech and Expression (Article 19(1)(a)) is not absolute. While it allows citizens to express their thoughts freely, it is subject to reasonable restrictions in the interest of the sovereignty and integrity of India, the security of the State, friendly relations with foreign nations, public order, decency, or morality.
**5. Which of the following is NOT a Fundamental Right?**
A) Right to Equality
B) Right to Freedom
C) **Right to Property**
D) Right to Life and Personal Liberty
**Correct Answer: C) Right to Property**
**Explanation:** The Right to Property was initially a fundamental right under Article 31. However, it was repealed and made a statutory right through the 44th Amendment to the Constitution in 1978. Currently, it is not considered a fundamental right but is protected under a statutory law.
## मराठी
### भारतीय राजकारण - मूलभूत हक्क MCQ
#### मध्यम अडचणीची
**1. खालीलपैकी कोणत्या मूलभूत हक्काचा उद्देश सामाजिक समानता प्रोत्साहित करणे आहे?**
A) भाषण आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा अधिकार
B) **समानतेचा अधिकार**
C) धर्म स्वातंत्र्याचा अधिकार
D) जीवन आणि वैयक्तिक स्वातंत्र्याचा अधिकार
**सही उत्तर: B) समानतेचा अधिकार**
**स्पष्टीकरण:** समानतेचा अधिकार (अनुच्छेद १४-१८) हा एक मूलभूत अधिकार आहे जो सर्व नागरिकांना कायद्यापुढे समान मानतो आणि कायद्याचे समान संरक्षण प्रदान करतो. समाजातील भेदभाव न करता सामाजिक समानता प्रोत्साहित करण्याचे उद्दिष्ट आहे.
**2. भारतीय प्रदेशात मुक्तपणे वागण्याची कोणत्या मूलभूत हक्क परवानगी देते?**
A) जीवन आणि वैयक्तिक स्वातंत्र्याचा अधिकार
B) **स्वातंत्र्याचा अधिकार**
C) समानतेचा अधिकार
D) धर्म स्वातंत्र्याचा अधिकार
**सही उत्तर: B) स्वातंत्र्याचा अधिकार**
**स्पष्टीकरण:** स्वातंत्र्याचा अधिकार (अनुच्छेद १९) मध्ये संपूर्ण भारत प्रदेशात मुक्तपणे वागण्याचा अधिकार समाविष्ट आहे. हा अधिकार नागरिकांना भारतातील कोणत्याही भागात वास्तव्य आणि स्थायिक होण्यास परवानगी देतो.
**3. जीवन आणि वैयक्तिक स्वातंत्र्याचा अधिकार संविधानाच्या कोणत्या अनुच्छेद अंतर्गत प्रदान केला आहे?**
A) अनुच्छेद २०
B) **अनुच्छेद २१**
C) अनुच्छेद २१
D) अनुच्छेद २२
**सही उत्तर: C) अनुच्छेद २१**
**स्पष्टीकरण:** भारतीय संविधानाच्या अनुच्छेद २१ मध्ये जीवन आणि वैयक्तिक स्वातंत्र्याचा अधिकार दिला आहे. हा मूलभूत अधिकार सुनिश्चित करतो की कोणत्याही व्यक्तीला त्यांचे जीवन किंवा वैयक्तिक स्वातंत्र्य कायद्याने स्थापित केलेल्या पद्धतीशिवाय वंचित केले जाऊ शकत नाही.
**4. कोणता मूलभूत हक्क पूर्णपणे अबाधित नाही तर व reasonable restrictions अधीन आहे?**
A) **भाषण आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा अधिकार**
B) समानतेचा अधिकार
C) जीवन आणि वैयक्तिक स्वातंत्र्याचा अधिकार
D) धर्म स्वातंत्र्याचा अधिकार
**सही उत्तर: A) भाषण आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा अधिकार**
**स्पष्टीकरण:** भाषण आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्याचा अधिकार (अनुच्छेद १९(१)(अ)) पूर्णपणे अबाधित नाही. जरी नागरिकांना त्यांचे विचार मुक्तपणे व्यक्त करण्यास परवानगी असली तरी, ते भारताच्या सार्वभौमत्व आणि अखंडता, राज्य सुरक्षा, परराष्ट्र संबंध, सार्वजनिक व्यवस्था, शालीनता किंवा नैतिकता हितसंबंधासाठी व reasonable restrictions अधीन आहे.
**5. खालीलपैकी कोणता एक मूलभूत हक्क नाही?**
A) समानतेचा अधिकार
B) स्वातंत्र्याचा अधिकार
C) **मालमत्तेचा अधिकार**
D) जीवन आणि वैयक्तिक स्वातंत्र्याचा अधिकार
**सही उत्तर: C) मालमत्तेचा अधिकार**
**स्पष्टीकरण:** मालमत्तेचा अधिकार पूर्वी अनुच्छेद ३१ अंतर्गत एक मूलभूत अधिकार होता. तथापि, १९७८ मध्ये संविधानाच्या ४४व्या सुधारणेद्वारे ते रद्द करण्यात आले आणि त्याला वैधानिक अधिकार बनवण्यात आले. सध्या, तो मूलभूत अधिकार मानला जात नाही परंतु वैधानिक कायद्यांतर्गत संरक्षित आहे.
PDFClean.ai
Mini tools
